دلالت کواکب بر وجود حضرت مهدی(عج)
(فلا اقسم بالخنس الجوار الکنس) سوگند به ستارگانى که باز مىگردند حرکت مىکنند و از دیدهها پنهان مىشوند.» این ستارگان آیاازثوابت هستند یااز سیارات یاازکهکشانهاى دور یا از دنبالهدارها ویا...؟ اینها همه پرسشهاى پیچیده فراوانى است که هرکداماحتمال مىروند، و اگر نبود تفسیر و تاءویل اهل بیت(ع)، امکاندستیابى به تفسیر آنها جدا مشکل بود اگر نگوئیم محال است. امیرالمؤمنین(ع) با توجه به ویژگیهاى(یادشده) که خداوند بهآنها سوگند یاد کرده است مىفرماید: این ستارگان عبارتند از:زحل،مشترى،مریخ،زهره و عطارد. منظور على(ع) سیارات پنجگانه و متداول آن عصر بوده و منافاتىندارد که امروزه ما سیارههاى اورانوس، نپتون و پلوتون را برآنبیفزائیم چنان که این امکان نیز وجود دارد که در آینده سیارهیا سیاراتى کشف و بر آنها اضافه گردند. علامه طباطبائى(ره) در میان تفسیرهایى که بر این آیات بیان شدهاست، این تفسیر را انتخاب کرده که مراد از صفات یادشده عبارتاست از «استقامت»، «رجعت» و «اقامت» سیارات یاد شدهزمانى حرکت متشابه دارند(استقامت) آنگاه برمىگردند و عقبمىروند(رجعت) آنگاه توقف مىکنند و سرانجام به حرکت متشابه خودادامه مسیر مىدهند .
این سرگردانى در حرکتسبب شد منجمان آنها را «متحیره»بنامند لیکن عجیب است جناب علامه با این که در جاى جاى تفسیرگرانسنگ المیزان مىنویسد: هیاءت بطلیموسى باطل است، در اینجاتفسیر آیات مزبور را بر همان اساس باطل قرار داده و سخنان فوقرا به نگارش آورده است. شایسته است جهت توضیح سخن، ما تفسیر آیات را هم بر اساس هیاءتقدیم (بطلیموس) و هم بر پایه هیاءت جدید بنگاریم. اما براساس هیاءت بطلیموس: غیر از ماه و خورشید اجرام دیگرىچون زهره، مریخ، مشترى، زحل از سیارههاى درخشان، به شمار رفتهولى برخلاف سایر ستارگان(ثوابت) چشمک نمىزنند. -این امر نشانهنزدیک بودن آنها به زمین است- با این وجود، درخشندگى آنهاگاهى زیاد و گاهى کم مىشود- سیارهها همیشه در نزدیکى«دایرهالبروج» در آسمان دیده مىشوند. ما چنانچه اجرام یاد شده را در طول چند شب متوالى نظاره کنیم،مىبینیم که مانند خورشید و سایر ستارگان، از شرق طلوع مىکنندو در غرب ناپدید مىشوند، همچنین علاوه بر حرکتشبانهروزى مانندخورشید از ستارگان(ثوابت) عقب مىافتند و به نظر مىرسد که نسبتبه ستارگان داراى یک نوع حرکت از «غرب به شرق» مىباشند، ولىنه تنها رعتحرکت از غرب به شرق آنها با سرعتحرکت از غرب بهشرق خورشید تفاوت دارد، بلکه هر یک از این سیارهها در حرکت از«غرب به شرق» خود داراى سرعتى خاص و متفاوت با سیارات دیگراست.
افزون بر این، سیارات گاهى در مسیر خود حرکتى غیر عادىدارند، از باب نمونه، سیاره بهرام(مریخ) حرکت غیر عادى اووقتى آغاز مىشود که با خورشید در حالت «مقابله» باشد(یعنى1800 درجه اختلاف مسیر داشته باشند). در این حالت طلوع آن باغروب خورشید همزمان است، اگر هنگامى که مریخ نسبتبه خورشیددر حالت مقابله است، آن را براى چند هفته زیر نظر بگیریممىبینیم مریخ ابتداء بهطور عادى در زمینه ستارگان(ثوابت) بهطرف شرق تغییر موقعیت مىدهد(استقامت) ولى پس از چند شب چنینبه نظر مىآید که حرکت از غرب به شرق آن متوقف مىشود(اقامتاول) سپس به مدت چند شب نسبتبه ستارگان در جهت «شرق بهغرب» حرکت مىکند(رجعت، برگشت، قهقراء) و باز پس از چند شبدیگر دوباره ظاهرا متوقف مىشود(اقامت دوم) و آنگاه از نو، بهحرکت معمولى(متشابه) خود از «غرب به شرق» ادامه مىدهد. ازاینرو این نوع حرکت را «حرکت عقبگردى» مىنامند. به هنگامحرکت عقبگردى درخشندگى مریخ بیشتر است. حالتى شبیه مریخ درمورد سایر سیارات نیز مشاهده مىشود.
اما براساس هیاءت جدید(خورشید مرکزى) باید گفت: حرکت واقعىسیارات را نمىتوان از زمین مشاهده کرد، زیرا زمین پیوسته خوددر حرکت است، از اینرو چیزى که در حرکتسیارات شایسته توجهخاص است، رکتبازگشتى(رجعى، قهقرائى) آنهاست، در این حرکتچنین مشاهده مىشود که سیاره در جهتى خلاف جهت عادى خویش حرکتمىکند.
قرنهاى زیاد توجیه حرکتبازگشتى، منجمان را به حیرت افکندهبود، ولى آنان نسبتحیرت و سرگردانى را به سیارات داده و آنهارا «متحیره» مىخواندند تا این که «کوپرنیکوس» آن را توضیحداد:
«فرض کنید که دایره داخلى -در شکل زیر- مدار زمین را به دورخورشید نشان دهد، و دایره بیرونى مدار بهرام را، زمین که بهخورشید نزدیکتر است، تندتر از مریخ حرکت مىکند، فرض کنید کهقسمتبالاى تصویر بخشى از کره آسمان باشد که به منزله زمینهاىبر حرکت مریخ و سیارات به شمار آید».
بنابراین: هنگامى که زمین در مکان 1- است، مریخ در مکان 1بر کره آسمان دیده مىشود، چند هفته بعد زمین و مریخ هر دو درمدارهایشان جابجا شدهاند، اینک مریخ در نقطه 2 است. وقتى کهزمین از نقاط3 و 4 مىگذرد، خطى که حرکت مریخ را بر کره آسماننشان مىدهد، حرکتبازگشتى سیاره را توجیه مىکند.
در این شکل زمین که از مریخ به خورشید نزدیکتر است، تندتر ازمریخ حرکت مىکند (زمین یک دور کامل را در 365 روز مىپیماید ومریخ در687 روز) در نقطه 1، مریخ بر زمین پیشى دارد و حرکتآن مستقیم(از غرب به شرق) است، در نقطه 4، زمین از مریخ جلوافتاده و حرکت مریخ بازگشتى(رجعى، قهقرائى) به نظر مىرسد .
تاءویل آیات در ذیل آیات مزبور روایات فراوانى به چشم مىخورد که در آنهابه روشنى از حضرت مهدى(ع) سخن به میان آمده است و اگر نبودتاءویل معصوم(ع)، کسى را یاراى تطبیق بر آن وجود مبارکنمىبود.
منبع: سایت بلاغ
|